Gián là một trong những loài côn trùng phổ biến nhất trong môi trường sống của con người. Dù có kích thước nhỏ bé và không gây ra những nguy hiểm trực tiếp như các loài động vật lớn, gián lại có thể trở thành một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người. Gián, đặc biệt là gián Đức (Blattella germanica), là loài gián phổ biến nhất và dễ dàng xâm nhập vào nhà ở, nơi chúng sinh sống và phát triển. Mặc dù chúng không cắn hay gây đau đớn trực tiếp, nhưng gián lại mang theo rất nhiều mầm bệnh nguy hiểm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người. Mời bạn cùng Tự Tay Diệt Côn Trùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
Đặc Điểm Sinh Học Của Gián Đức
Gián Đức có kích thước nhỏ, thường dài từ 1 đến 1,5 cm và có màu sắc nâu nhạt hoặc vàng. Loài gián này có cơ thể dẹt, với đôi cánh mỏng và khả năng di chuyển rất nhanh. Chúng có thể bò qua các khe hở nhỏ và dễ dàng xâm nhập vào các không gian kín đáo trong nhà, như tủ bếp, nhà vệ sinh hay các khu vực có độ ẩm cao.
Gián Đức thường sống theo bầy đàn, chúng thích sống trong các khu vực tối tăm, ẩm ướt và thường tìm thấy trong các môi trường có nhiều thực phẩm như các khu bếp, nhà kho, và các khu vực xung quanh thùng rác. Chúng có khả năng sinh sản mạnh mẽ, mỗi con cái có thể đẻ tới 40-50 trứng trong một lần đẻ, và mỗi năm gián Đức có thể sinh sản tới 6 lần. Điều này làm cho chúng rất khó kiểm soát và dễ dàng lan rộng trong các khu vực sinh sống của con người.

Nguyên Nhân Xuất Hiện Gián Đức
Gián Đức (Blattella germanica) là một trong những loài gián phổ biến nhất và dễ dàng xuất hiện trong nhà, đặc biệt ở các khu vực có điều kiện sống thuận lợi cho sự phát triển của chúng. Một số nguyên nhân chính khiến gián Đức xuất hiện trong không gian sống của con người bao gồm:
Môi Trường Ẩm Ướt Và Tối Tăm
Gián Đức thích sống trong những môi trường tối tăm và ẩm ướt, như nhà bếp, nhà vệ sinh, cống rãnh, thùng rác, hoặc những khu vực có độ ẩm cao. Những nơi này thường có nhiệt độ ổn định và độ ẩm lý tưởng cho gián phát triển. Vì vậy, các khu vực này trở thành nơi lý tưởng để gián Đức sinh sống và sinh sản.
Tìm Kiếm Thực Phẩm Và Nước
Gián Đức là loài ăn tạp và có thể ăn hầu hết mọi thứ, từ thức ăn thừa, vụn bánh kẹo, cho đến chất thải thực phẩm. Môi trường trong nhà, nơi có nhiều nguồn thức ăn như thức ăn thừa trong bếp, các mảnh vụn thực phẩm, hoặc các khu vực thùng rác, rất thu hút gián. Ngoài ra, chúng cần nước để tồn tại, vì vậy các khu vực như nhà bếp, bồn rửa, và khu vực xung quanh các vòi nước cũng là nơi gián Đức thường xuyên xuất hiện.
Vấn Đề Vệ Sinh Kém
Môi trường bẩn thỉu và không được dọn dẹp sạch sẽ là điều kiện lý tưởng để gián Đức phát triển. Khi không có sự vệ sinh thường xuyên, các mảnh vụn thức ăn, dầu mỡ, hoặc các chất bẩn khác sẽ tích tụ, tạo ra nguồn thức ăn dồi dào cho gián. Ngoài ra, các mảnh vụn này cũng tạo ra các khe hở và lỗ hổng, là nơi gián có thể ẩn nấp và sinh sống.
Các Khe Hở Và Lỗ Hổng Trong Nhà
Gián Đức có khả năng bò qua các khe hở nhỏ và dễ dàng xâm nhập vào các không gian kín đáo. Các kẽ hở trên cửa, cửa sổ không kín, hoặc các lỗ hổng trên tường và sàn nhà tạo ra cơ hội cho gián vào trong nhà. Những khe hở này có thể không được chú ý, nhưng là con đường dễ dàng để gián xâm nhập.
Khả Năng Sinh Sản Mạnh Mẽ
Gián Đức có khả năng sinh sản rất mạnh mẽ. Mỗi con cái có thể đẻ khoảng 40-50 trứng trong một lần đẻ, và trong một năm, chúng có thể sinh sản lên tới 6 lần. Điều này có nghĩa là nếu không được kiểm soát kịp thời, một vài con gián Đức có thể nhanh chóng phát triển thành một đàn lớn, gây ra vấn đề nghiêm trọng trong nhà.
Chuyển Nhượng Từ Các Nơi Khác
Gián Đức cũng có thể xâm nhập vào nhà từ những nơi khác, chẳng hạn như qua các kiện hàng, đồ đạc cũ, hoặc trong quá trình vận chuyển từ nơi này đến nơi khác. Vì vậy, đôi khi, gián có thể được mang vào nhà một cách vô tình mà không ai nhận ra.
Gián Đức thường xuất hiện và sinh sống trong các khu vực có sự mất vệ sinh, thiếu sự bảo vệ, và môi trường lý tưởng để chúng sinh sôi nảy nở. Vì vậy, việc duy trì một môi trường sạch sẽ, khô ráo và đóng kín các khe hở trong nhà là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa sự xâm nhập của gián.

Mối Nguy Hiểm Của Gián Đối Với Sức Khỏe Con Người
Mặc dù gián không trực tiếp tấn công con người như các loài động vật săn mồi, nhưng chúng lại mang theo nhiều nguy cơ về sức khỏe mà chúng ta không thể bỏ qua. Dưới đây là một số lý do tại sao gián được coi là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người:
Mang Theo Vi Khuẩn Và Mầm Bệnh
Gián Đức là loài côn trùng ăn tạp, chúng có thể ăn bất cứ thứ gì, từ thức ăn thừa, xác động vật, cho đến các chất thải và rác thải. Chính vì vậy, gián có thể mang theo rất nhiều vi khuẩn, virus, và nấm có hại cho sức khỏe. Một số mầm bệnh mà gián có thể mang theo bao gồm:
- Salmonella: Đây là một loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng, với các triệu chứng như tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng và sốt.
- E. coli: Vi khuẩn này có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, đau bụng, và đôi khi có thể dẫn đến suy thận cấp.
- Campylobacter: Là một loại vi khuẩn gây tiêu chảy, đau bụng, và nôn mửa.
- Virus gây viêm gan A: Gián có thể mang theo virus này và truyền nhiễm qua thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm bẩn.
- Nấm và ký sinh trùng: Gián cũng có thể mang theo một số loại nấm và ký sinh trùng có thể gây hại cho cơ thể con người.
Khi gián bò qua các bề mặt trong nhà, chúng có thể để lại các mầm bệnh này, gây ô nhiễm thực phẩm hoặc đồ dùng trong nhà. Nếu không cẩn thận, con người có thể tiếp xúc với các mầm bệnh này thông qua việc ăn phải thực phẩm bị nhiễm hoặc tiếp xúc với các bề mặt bị ô nhiễm.
Dị Ứng Và Các Vấn Đề Về Hô Hấp
Một trong những tác động không thể bỏ qua của gián đối với sức khỏe con người là khả năng gây dị ứng và các vấn đề về hô hấp. Phân gián, vảy da của chúng, và các protein từ cơ thể gián có thể gây ra các phản ứng dị ứng ở một số người. Khi gián di chuyển trong nhà, chúng có thể làm văng các hạt bụi từ phân, xác gián hoặc vảy da của chúng vào không khí, gây ra hiện tượng ô nhiễm không khí trong nhà.
Những người có cơ địa dị ứng hoặc mắc các bệnh về hô hấp như hen suyễn có thể gặp phải các triệu chứng nặng hơn khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng từ gián. Các triệu chứng dị ứng thường gặp bao gồm:
- Ngứa mắt
- Sổ mũi, viêm mũi
- Ho, khó thở
- Hen suyễn, khó thở nặng
- Viêm da hoặc nổi mẩn đỏ
Việc tiếp xúc lâu dài với các chất gây dị ứng từ gián có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là đối với trẻ em và người già.

Lây Lan Các Bệnh Qua Thực Phẩm Và Nước Uống
Gián có thể di chuyển qua các khu vực bẩn thỉu, như nhà vệ sinh, bãi rác, hoặc các khu vực bị nhiễm bẩn bởi các chất thải. Chúng có thể dễ dàng mang theo vi khuẩn và mầm bệnh từ các khu vực này và lây nhiễm vào thực phẩm và nước uống trong nhà. Khi gián tiếp xúc với thực phẩm hoặc các bề mặt trong nhà, chúng có thể làm ô nhiễm và truyền mầm bệnh sang con người. Việc ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn từ gián có thể gây ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng.
Tăng Nguy Cơ Mắc Các Bệnh Nhiễm Trùng
Các bệnh nhiễm trùng từ gián có thể xuất hiện khi con người tiếp xúc trực tiếp với gián hoặc các chất thải của chúng. Những bệnh nhiễm trùng này có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là đối với những người có hệ miễn dịch yếu hoặc các bệnh lý nền như bệnh tim mạch, tiểu đường hay HIV/AIDS. Những bệnh nhiễm trùng này bao gồm:
- Viêm dạ dày ruột
- Nhiễm trùng đường tiêu hóa
- Viêm phổi
- Nhiễm trùng máu
Gián Có Cắn Không?
Một câu hỏi phổ biến mà nhiều người thường đặt ra khi nói về gián là liệu chúng có cắn không. Câu trả lời là gián có thể cắn, nhưng không phải lúc nào chúng cũng làm vậy và chúng không phải là loài côn trùng tấn công con người như muỗi hay ruồi. Gián chủ yếu ăn thực phẩm thừa, xác động vật, và các chất thải hữu cơ, nhưng trong một số tình huống, chúng có thể cắn con người.
Gián cắn thường xảy ra khi chúng bị chặn lại hoặc cảm thấy bị đe dọa. Hơn nữa, gián có thể cắn trong trường hợp chúng đói hoặc khi không có thức ăn sẵn có. Tuy nhiên, việc gián cắn con người không phải là hành vi phổ biến và không phải là cách chúng kiếm sống. Cái cắn của gián thường không gây tổn thương lớn, nhưng có thể gây ra vết thương nhỏ và đôi khi làm viêm da nếu không được chăm sóc đúng cách.
Mặc dù gián không phải là loài cắn mạnh mẽ như một số loài côn trùng khác, nhưng nếu bị gián cắn, vùng da bị tổn thương có thể bị nhiễm trùng nếu không được vệ sinh đúng cách, và trong một số trường hợp, có thể dẫn đến các vấn đề khác về sức khỏe.

Biện Pháp Phòng Ngừa Và Kiểm Soát Gián
Việc kiểm soát và phòng ngừa gián trong nhà là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của gia đình. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa và kiểm soát gián hiệu quả:
Dọn Dẹp Sạch Sẽ Và Giữ Vệ Sinh
Gián thường bị thu hút bởi các khu vực bẩn thỉu và có nhiều thức ăn thừa. Để giảm nguy cơ xuất hiện gián trong nhà, bạn nên thường xuyên dọn dẹp và giữ vệ sinh các khu vực như bếp, nhà vệ sinh, thùng rác, và các khu vực xung quanh nhà. Hãy đảm bảo rằng không có thức ăn thừa hoặc các mảnh vụn thực phẩm nằm lại trong nhà.
Đóng Kín Các Khe Hở Và Lỗ Hổng
Gián có thể di chuyển qua các khe hở nhỏ và xâm nhập vào nhà. Hãy kiểm tra các cửa sổ, cửa ra vào, và các khu vực xung quanh nhà để chắc chắn rằng không có khe hở nào mà gián có thể chui qua. Đóng kín các khe hở và lỗ hổng trên tường và các bề mặt khác để ngăn ngừa gián xâm nhập.
Sử Dụng Bẫy Gián Và Thuốc Diệt Gián
Sử dụng bẫy gián và thuốc diệt gián có thể giúp kiểm soát sự phát triển của gián trong nhà. Các bẫy gián giúp bắt giữ gián và ngăn ngừa chúng phát triển, trong khi thuốc diệt gián có thể tiêu diệt gián trong các khu vực khó tiếp cận.
Kiểm Tra Thực Phẩm Trước Khi Sử Dụng
Đảm bảo rằng thực phẩm trong nhà được bảo quản đúng cách và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi sử dụng. Nếu phát hiện gián đã tiếp xúc với thực phẩm, hãy loại bỏ ngay lập tức và không sử dụng chúng.
Gián, mặc dù có kích thước nhỏ bé, nhưng lại mang đến nhiều mối nguy hiểm cho sức khỏe con người. Việc hiểu rõ về các mối nguy hại và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp chúng ta bảo vệ được sức khỏe của bản thân và gia đình.
Xem thêm: