Thuốc diệt chuột cực độc có chứa chất hóa học gây ngộ độc cấp, trong thời gian rất ngắn có thể làm tổn thương các cơ quan nội tạng. Ngộ độc nếu không điều trị kịp thời sẽ gây tử vong. Trường hợp may mắn giữ được tính mạng cũng có thể để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Thông tin dưới đây sẽ giải đáp chi tiết về ngộ độc thuốc diệt chuột cực độc.
Ngộ độc thuốc diệt chuột là gì?
- Ngộ độc thuốc diệt chuột là tình trạng độc chất của thuốc diệt chuột tác động đến cơ quan mục tiêu (thần kinh, tim mạch, thận, hô hấp, huyết học, tiêu hóa, da,…) hoặc ảnh hưởng gây độc (gây ung thư, đột biến, tổn thương tạng,…).
- Thần kinh: Đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt, kích thích, khó chịu, giãy giụa, ảo giác, cuối cùng co giật, hôn mê, đồng tử giãn.
- Tim mạch: Mạch nhanh, tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim.
- Suy thận cấp: Do sốc, hoại tử ống thận, tiêu cơ vân.
- Hô hấp:Cảm giác bó chặt ngực, ho, khó thở, tím, phù phổi cấp do tim (tổn thương cơ tim, suy tim cấp), phù phổi cấp không do tim (tổn thương thành mạch, tổn thương phổi do khí phosphine) hoặc cả hai, ARDS, chảy máu phổi.
- Huyết học: tan máu (có thể gặp cả ở người G6PD bình thường), có thể gặp methemoglobin.
- Tiêu hóa: Bệnh nhân đau rát miệng, họng, thực quản, dạ dày; nôn và nôn ra máu, đi ngoài lỏng và có thể có máu.
- Da, niêm mạc: Chất độc tiếp xúc qua da, niêm mạc có thể gây kích ứng tại chỗ.

Cách chẩn đoán ngộ độc thuốc diệt chuột
- Bác sĩ cấp cứu sẽ chẩn đoán nạn nhân ngộ độc thuốc diệt chuột qua các cách sau đây:
- Chẩn đoán lâm sàng: Bác sĩ hỏi nạn nhân hoặc người đi cùng về loại thuốc đã uống, thời gian (đã bao lâu từ lúc đưa chất độc vào người), triệu chứng, sơ cấp cứu như thế nào, nhận định tình trạng,…
- Thực hiện các xét nghiệm: Nếu chưa có kết luận chính xác về độc tính đưa vào người bác sĩ sẽ thực hiện một số xét nghiệm để xác định loại chất độc.
- Đường huyết: Nếu nạn nhân hạ đường huyết liên quan đến kẽm kẽm hoặc nhôm phosphide. Tăng đường huyết dấu hiệu của hợp chất pyriminil.
- Xét nghiệm công thức máu toàn phần: Thiếu máu là dấu hiệu của ngộ độc kẽm photphua.
- Đánh giá chức năng chuyển hóa (BMP): Hạ canxi trong máu máu liên quan đến phốt pho trắng, SMFA, fluoroacetamide. Hạ kali máu có thể là bari cacbonat, kẽm hoặc nhôm photphua. Nếu nitơ urê trong máu (BUN) hoặc creatinin tăng cao khả năng cao ngộ độc thallium, asen, phốt pho trắng, kẽm hoặc nhôm phosphide.
- Xét nghiệm định lượng phốt pho huyết thanh: Nếu tăng phosphat máu liên quan đến thuốc diệt chuột được làm từ phốt pho trắng.
- Xét nghiệm chức năng gan: Kết quả kết luận men gan tăng cao có liên quan đến các chất độc như thallium, thạch tín, phốt pho trắng, kẽm hoặc nhôm phosphat.
- Xét nghiệm quá trình đông máu: Nhằm xác định ngộ độc thuốc diệt chuột chứa thành phần Super Warfarin, Warfarin.
- Khí huyết động mạch: Nhiễm toan lactic SMFA hoặc fluoroacetamide.
- Đọc kết quả điện tâm đồ (ECG): Nếu kéo dài QTc khả năng nạn nhân ngộ độc một trong số các chất như SMFA, fluoroacetamide, phốt pho trắng hoặc thạch tín.
- Chụp X-quang ngực và bụng: Xác định các chất cản quang bao gồm bari cacbonat, asen hoặc thallium.

Cách điều trị ngộ độc thuốc diệt chuột cực độc
- Bước 1: Quan sát nạn nhân để xác định ngộ độc với thuốc diệt chuột qua các dấu hiệu như hơi thở mùi hôi hóa chất, khó nói, khó thở,… Và xác định qua chai, vỏ thuốc gần đó (nếu có).
- Bước 2: Đưa nạn nhân đến khu vực an toàn.
- Bước 3: Thực hiện sơ cứu đơn giản nếu có kiến thức về sơ cứu ngộ độc thuốc diệt chuột.
- Bước 4: Nếu nạn nhân tỉnh táo cần thu thập thông tin, chụp hình hoặc mang theo loại thuốc diệt chuột.
- Bước 5: Gọi cấp cứu, đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất.
- Dựa trên tình trạng và đường tiếp xúc với thuốc diệt chuột để thực hiện sơ cấp cứu phù hợp:
Uống thuốc diệt chuột: Nếu nạn nhân có dấu hiệu nôn, hãy nghiêng đầu sang một bên để tránh nghẹn. Sau khi sơ cấp cứu nhanh chóng đưa nạn nhân đến bệnh viện gần nhất. Ngoài ra, không được tự ý gây nôn nếu nạn nhân lờ đờ, hôn mê hay co giật hoặc không rõ về cơ chế của thuốc diệt chuột ( Natri fluoroacetat và fluoroacetamid không gây nôn vì có nguy cơ co giật; Phosphua kẽm, phosphua nhôm không được gây nôn và rửa dạ dày tại bệnh viện,…)
Dính thuốc chuột vào da hoặc quần áo: Cần cởi bỏ quần áo và rửa sạch ngay lập tức trong vòng 15 – 20 phút.
Dính thuốc diệt chuột vào mắt: Nên rửa mắt (khi đang mở) bằng nước sạch trong 15 – 20 phút, rửa kính áp tròng 5 phút (nếu có).
Sau bước sơ cứu ban đầu cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để được xử trí kịp thời. Tránh kéo dài thời gian, gây biến chứng nặng, nguy hiểm đến tính mạng.

Những lưu lý, khi sơ cấp cứu ngộ độc thuốc diệt chuột
- Ghi nhớ, tên hóa chất trên bao bì, túi đựng hoặc chai lọ. Việc này giúp bác sĩ xác định chính xác hóa chất nhanh hơn, sử dụng thuốc điều trị đặc hiệu kịp thời.
- Ghi nhớ số lượng, thời gian tiếp xúc hóa chất và triệu chứng, biểu hiện ngộ độc ban đầu.
- Không cho bất cứ thứ gì vào miệng nếu nạn nhân bất tỉnh.
- Không sử dụng bất kỳ loại thuốc giải độc nào.
- Quan sát chất nôn, giữ lại vào một lọ gửi xét nghiệm.
Trong việc diệt chuột, việc lựa chọn phương pháp, hóa chất an toàn và hiệu quả là điều hết sức quan trọng. Thay vì sử dụng các loại thuốc diệt chuột có thể gây hại cho sức khỏe con người và môi trường, chúng ta nên ưu tiên các sản phẩm thuốc diệt chuột đã được kiểm định, an toàn và có nguồn gốc rõ ràng. Ngoài ra, các biện pháp phòng ngừa như bảo vệ thực phẩm, sửa chữa các lỗ hổng và sử dụng bẫy chuột cũng là những giải pháp không kém phần hiệu quả. Sự lựa chọn cẩn thận và thông minh sẽ giúp chúng ta kiểm soát được vấn đề chuột mà vẫn đảm bảo an toàn cho gia đình và cộng đồng.
Xem thêm: